Παραβατική συμπεριφορά στη σημερινή κοινωνία της Κύπρου

Διαφήμιση

«Η παραβατική συμπεριφορά αποτελεί αντικείμενο κοινωνικού και ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, εξαιτίας της παρατηρούμενης ανοδικής πορείας κατά τις τελευταίες δεκαετίες σε πολλές χώρες και των σοβαρών επιπτώσεων τόσο στον ίδιο τον έφηβο, όσο και στο κοινωνικό σύνολο» (Β.Α., Παπαγεωργίου, 2005, σελ.338).

Όπως αναφέρουν αρκετοί ερευνητές, «οι κοινωνίες διαφέρουν ως προς τον ορισμό και το βαθμό ανοχής διαφόρων τύπων ιδιοσυγκρασιακής συμπεριφοράς. Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη δικαίου, οι όροι εγκληματικότητα, αντικοινωνική συμπεριφορά, παραπτωματικότητα και παραβατικότητα αναφέρονται σε ένα ευρύ φάσμα μη κοινωνικά αποδεκτών συμπεριφορών και πράξεων, όπως είναι η κλοπή, η βία, η καταστροφή ξένης περιουσίας, η χρήση αλκοόλ και ουσιών κ.α., οι οποίες αντανακλούν την αποτυχία του ατόμου να συμμορφωθεί ανάλογα με τις απαιτήσεις κάποιας μορφής εξουσίας ή να σεβαστεί τα δικαιώματα των άλλων.» (Παπαγεωργίου, 2005, σελ.338).

Ο Frick (1998), έλεγε ότι η σοβαρότητα των συμπεριφορών αυτών κυμαίνεται από ήπιες συγκρούσεις με την εξουσία, έως σοβαρές παραβιάσεις των κοινωνικών κανόνων και των δικαιωμάτων των άλλων.

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon5«Σύμφωνα με τους παιδαγωγούς κάθε συμπεριφορά των μαθητών η οποία παρεμποδίζει τη διδασκαλία και την επικοινωνία τόσο μεταξύ των μαθητών όσο και μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών θεωρείται ότι συμβάλει στην «αταξία» στη σχολική τάξη.» (Καλαντζή-Αζιζί & Ζαφειροπούλου, 2004, σελ.256).

«Οι μικροαταξίες, όπως αποκαλούνται κάποιες πράξεις των παιδιών από τους παιδαγωγούς, είναι σύνηθες φαινόμενο και διαπράττονται από τα περισσότερα παιδιά, τόσο εκείνα που έχουν καλή ψυχοκοινωνική και σχολική προσαρμογή όσο και εκείνα που έχουν δυσκολίες προσαρμογής. Τα παιδιά όμως που παρουσιάζουν προβλήματα στη σχολική και ψυχοκοινωνική τους προσαρμογή διαπράττουν πολύ συχνότερα αυτές τις μικρές παραβιάσεις των σχολικών κανόνων με αποτέλεσμα να βιώνουν την αρνητική εμπειρία των συσσωρευμένων ποινών και την αρνητική στάση των καθηγητών και γενικότερα των υπευθύνων των σχολείων. Οι σοβαρότερες παραβάσεις των σχολικών κανόνων είναι λιγότερα σύνηθες φαινόμενο αλλά παρεμποδίζουν σημαντικά την εύρυθμη λειτουργία της τάξης και του σχολείου.» (Καλαντζή-Αζιζί & Ζαφειροπούλου, 2004, σελ.256-257).

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon4Κάποιοι παράγοντες που αποτελούν πιθανοί να εκδηλώσουν παραβατικές συμπεριφορές είναι αρχικά οι βιολογικοί παράγοντες όπου μελέτες έχουν δείξει ότι ο ρόλος των γενετικών παραγόντων είναι πιο καθοριστικός και ξεκάθαρος στις περιπτώσεις σοβαρής αντικοινωνικής και διαταρακτικής συμπεριφοράς. Ακόμη, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες στους οποίους ζουν και μεγαλώνουν τα παιδιά, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση διαταραχών της διαγωγής και ένας από τους σημαντικότερους περιβαλλοντικούς παράγοντες που έχουν συνδεθεί με επιθετική και αντικοινωνική συμπεριφορά στα παιδιά είναι η οικονομική ανέχεια της οικογένειας.

Παράλληλα, οικογενειακοί παράγοντες, όπου η ποιότητα της σχέσης των γονέων με το παιδί τους, οι τρόποι ανατροφής που χρησιμοποιούν και γενικότερα οι εμπειρίες του παιδιού στο οικογενειακό του περιβάλλον μπορούν να λειτουργήσουν είτε προστατευτικά είτε επιβαρυντικά για την προσαρμογή του. Επιπλέον, η τηλεθέαση βίαιων σκηνών αλλά και η συναναστροφή με «άτακτους» συνομήλικους επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την εμφάνιση παραβατικών συμπεριφορών στα παιδιά.

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon7Οι παιδαγωγοί διεξάγουν ένα πολύ σημαντικό και σπουδαίο λειτούργημα, αυτό της μεταβίβασης αξιών και αρχών, για αυτό και είναι απαραίτητο να γνωρίζουν όλοι τη σοβαρότητα του φαινομένου της παραβατικότητας, κυρίως τώρα, που διανύουμε στη χώρα μας μια κατάσταση πρωτόγνωρη για τους νέους, οικονομικού και κοινωνικού μαρασμού που πιθανόν, τέτοια περιστατικά παραβατικής συμπεριφοράς να έχουν αυξηθεί κατά κόρον εξαιτίας αυτού.

Δε θα μπορούσαμε να παραλείψουμε το γεγονός ότι η Κύπρος του σήμερα, βιώνει έναν κοινωνικό και οικονομικό μαρασμό, που οδηγεί τα παιδιά στην ανασφάλεια και στην δημιουργία παραβατικής συμπεριφοράς ακόμη και κλοπών. Πρέπει το σχολείο μέσω της ομάδας παρέμβασης που κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει σε όλα τα ευρωπαϊκά σχολεία, να έχει συχνή επικοινωνία μαζί με τους γονείς τόσο του θύτη όσο και του θύματος. Τα περιστατικά ρατσισμού και εκφοβισμού έχουν αυξηθεί ραγδαία και πρέπει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα να προβεί σε άμεσες παρεμβάσεις καταπολέμησης τους. Η πολιτισμική κουλτούρα της Κύπρου δεν είναι δεκτική στο διαφορετικό, με αποτέλεσμα τέτοιου είδους περιστατικά να γίνονται εντονότερα.

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon2Παράλληλα, το γεγονός ότι πολλοί καθηγητές μπαίνουν στο στόχαστρο λεκτικής και σωματικής βίας θα πρέπει να ανησυχήσει γενικότερα την κοινωνία, γιατί τέτοιες πράξεις αποδεικνύουν την πλέον μηδαμινή ύπαρξη σεβασμού αλλά και ότι πιθανώς τα παιδιά, να έχουν αυξημένο το αίσθημα της αδικίας από όλους γιατί τους παραδίδεται μια κοινωνία που ουσιαστικά πλέον δεν μπορεί να τους προσφέρει τίποτα στερώντας τους ακόμη και το δικαίωμα να ονειρεύονται.

Οι γονείς, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η παραβατική συμπεριφορά των παιδιών είναι άμεσα συνδεδεμένη με το σπίτι. Πολλά παιδιά, έρχονται αντιμέτωπα με την οικονομική ανέχεια των γονιών τους, συνεχείς καβγάδες στο σπίτι, με τα νέα δεδομένα που φέρνουν ρήξη στην ισορροπία πολλών οικογενειών. Για αυτό η πρόληψη αλλά και οι παρεμβάσεις που θα γίνονται θα πρέπει να αφορούν και τους ίδιους τους γονείς ώστε να ευαισθητοποιηθούν και να αντιληφθούν καταστάσεις.

Το σχολείο θα πρέπει να ενημερώνει μαζικά τους μαθητές για την παραβατική συμπεριφορά, για τους κανονισμούς του σχολείου, για ηθικούς κώδικες αλλά και για νόμους που τους αφορούν. Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα τιμωρηθούν για τυχόν ακραίες αντιδράσεις και ότι δεν έχουν το ακαταλόγιστο.

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon3Κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό, είναι να φέρνουν οι εκπαιδευτικοί σε επαφή και επικοινωνία μαθητές που δείχνουν να έχουν προβλήματα στις σχέσεις τους, να αποδεικνύεται στο μαθητή ότι υπάρχει σεβασμός μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών, και όταν πέσει στην αντίληψη του παιδαγωγού κάποιο παιδί που είναι συνεχώς μόνος, ή που τον χτυπούν συνεχώς ή παίζει με πολύ άσχημο τρόπο πρέπει να παρέμβει να έρθει σε επικοινωνία με το παιδί να μιλήσει μαζί του και αν δει ότι δεν γίνεται κάτι να επικοινωνήσει άμεσα με τον γονέα.

Αυτό που επιβάλλεται να προωθηθεί, είναι η συνεργασία μεταξύ των μαθητών αλλά και των μαθητών με τους γονείς. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να αποδέχονται του άλλους όπως ακριβώς είναι και να επικρατεί ομαδοποίηση μέσα στο σχολικό πλαίσιο, γιατί από εκεί ξεκινά και το πως θα είναι όταν θα βγουν στην κοινωνία, που δεν χαρίζεται πουθενά και σε κανέναν.

paravatiki-symperifora-paidion-stin-koinonia-icon6Το βασικότερο βήμα λοιπόν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι η αναγνώριση του ως φαινομένου που μπορεί να δηλητηριάσει τη σχολική ζωή πολλών παιδιών, αλλά και το πόσο σημαντική τελικά είναι η παρουσία του σχολικού ψυχολόγου μέσα στο σχολικό πλαίσιο. Με τις εξειδικευμένες γνώσεις του και τις σωστές καθοδηγήσεις του τόσο στα παιδιά όσο και στους εκπαιδευτικούς και γονείς με πρωτογενείς και δευτερογενείς προβλέψεις μπορεί το φαινόμενο αυτό να αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό.

Η ολιστική προσέγγιση της παραβατικότητας που επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του παιδιού, της οικογένειας, της ομάδας των συνομηλίκων αλλά και της κοινωνίας και του σχολείου, είναι καθοριστική. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της παραβατικότητας αφορά ολόκληρη την κοινωνία και πρέπει να την συμπεριλαμβάνει, προκειμένου τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων να έχουν διάρκεια.

Χάρης Αντωνίου
Εγγεγραμμένος σχολικός ψυχολόγος

Για επικοινωνία: [email protected]
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 99829972

Χάρης Αντωνίου

Ο Χάρης Αντωνίου είναι εγγεγραμμένος σχολικός Ψυχολόγος. Είναι απόφοιτος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος εκπαιδευτικής Σχολικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Τους τελευταίους μήνες ασκεί ιδιωτικά το επάγγελμά του.

Διαφήμιση

Κοινοποίηση

Ο Χάρης Αντωνίου είναι εγγεγραμμένος σχολικός Ψυχολόγος. Είναι απόφοιτος Ψυχολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος εκπαιδευτικής Σχολικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Τους τελευταίους μήνες ασκεί ιδιωτικά το επάγγελμά του.

Αφήστε ένα Σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Παρόμοια άρθρα

Ακολουθήστε μας

Βρείτε μας στα παρακάτω social media και μείνετε ενημερωμένοι!

Δημοφιλή άρθρα

Πρόσφατα άρθρα

Scroll to Top