«Δεν πάει για ύπνο»,
«Δεν κοιμάται μόνο του το παιδί»,
«Είναι λες και δεν θέλει το κρεβάτι του, ξυπνάει κάθε τρείς και λίγο»,
«Βλέπει εφιάλτες κάθε βράδυ»,
«Τρίζει στον ύπνο του τα δόντια του, θα τα σπάσει μου φαίνεται»,
«Κουτουλάει το κεφαλάκι του στο προσκέφαλο μέχρι να αποκοιμηθεί…»,
«Βρέχει το κρεβάτι του κάθε νύχτα… ντρέπεται πολύ… τι να κάνουμε;…»,
«Ουρλιάζει στον ύπνο του!!»
Μήπως σας ακούγεται γνώριμο κάτι από τα πιο πάνω; Μπορεί να είναι μια φάση που περνάει το παιδί σας; Ένα «μεταβατικό στάδιο»; Πότε πρέπει να προβληματιστεί ο γονιός και να ζητήσει βοήθεια;
Προτού μπούμε σε λεπτομέρειες, φρόνιμο θα ήταν να μιλήσουμε γενικά…
Οι διαταραχές ύπνου:
1. Είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι γιατροί που ειδικεύονται στα παιδιά (παιδίατροι, παιδονευρολόγοι, παιδοψυχίατροι) αλλά και γιατροί άλλων ειδικοτήτων (οδοντίατροι, πνευμονολόγοι, ωτορινολαρυγγολόγοι).
2. Περιλαμβάνουν την αϋπνία, την διακοπή του ύπνου, την υπνοβασία, την ναρκοληψία, τους νυχτερινούς τρόμους και τους εφιάλτες καθώς και την νυχτερινή ενούρηση και τον τριγμό ή κροτάλισμα των δοντιών (βρουξισμός)
3. Άλλοτε είναι προσωρινές (μεταβατικές) και έχουν άμεση σχέση με την αναπτυξιακή φάση του παιδιού ή την συναισθηματική του κατάσταση…
4. Άλλοτε όμως είναι τόσο σοβαρές ώστε να επηρεάζουν την καθημερινή ζωή του παιδιού και της οικογένειας του αρνητικά. Η λειτουργικότητα δηλαδή του παιδιού μειώνεται.
5. Μπορεί να είναι πρωτογενείς, να οφείλονται δηλαδή σε κάποια σωματική δυσλειτουργία, πχ άπνοια λόγω διογκωμένων αμυγδαλών ή λόγω υπερβολικής παχυσαρκίας ή να αποτελούν σύμπτωμα κάποιας υποβόσκουσας ψυχικής διαταραχής.
Οι διαταραχές ύπνου στην παιδική ηλικία έχουν μελετηθεί πολύ λιγότερο απ’ ό,τι εκείνες των ενηλίκων. Που οφείλεται η ελλειμματική καταγραφή και μελέτη των διαταραχών αυτών στα παιδιά; Αφενός επειδή θεωρούνται μεταβατικές, «πρώτα ή ύστερα θα περάσουν». Αφετέρου, τα ίδια τα παιδιά δεν παραπονιούνται και δεν ζητούν βοήθεια. Συνήθως τα παιδιά φτάνουν στην εφηβεία πριν εκφράσουν τα ενοχλήματα.
Τι γίνεται όταν «ψυλλιαστούμε» τα ενοχλήματα; Πρέπει να διαγνωστεί το παιδί;
Καταρχήν, η κάθε δυσκολία/διαταραχή πρέπει να εκτιμάται σε σχέση με την συνολική λειτουργία του παιδιού. Παρουσιάζει δηλαδή παράλληλα προβλήματα συμπεριφοράς; Κάποιες δυσκολίες συγκέντρωσης; μάθησης; Παρουσιάζει το παιδί διαταραχή συναισθήματος;
Άρα! Για μια σωστή εκτίμηση, διάγνωση και κατ’ επέκταση αντιμετώπιση, χρειάζεται ένα λεπτομερές ιστορικό, καταγραφή των συνηθειών του ύπνου και εκτίμηση της ενόχλησης που προκαλεί στο παιδί και την οικογένεια του.
Σημαντικό επίσης, οι ειδικοί να συνεργάζονται μεταξύ τους, είτε για να αντιμετωπίσουν μαζί το πρόβλημα ή για να παραπέμψουν σε εξειδικευμένα κέντρα μελέτης του ύπνου.
Βιβλιογραφία:
- The developmental approach to sleep disorders (E.Lazaratos & D. Dikaios)
- Pediatric Sleep- diagnosis and management of sleep problems (Mindell & Owens)
Θα ακολουθήσουν:
- Ήπιες Διαταραχές Ύπνου στην Προσχολική Ηλικία
- Παραϋπνίες
- Ύπνος και εφηβεία
- Υγιεινή Υπνου
Δρ. Μάχη Κλεάνθους
Ειδική Παιδοψυχίατρος
Τμήμα Νευροψυχιατρικής
Παιδοψυχιατρική κλινική Πανεπιστημιακού Nοσοκομείου Örebro, Σουηδία
Για επικοινωνία: [email protected]
