Λέξεις και φράσεις με… ιστορία
Πολύ συχνά χρησιμοποιούμε στο λόγο μας λέξεις και φράσεις που μας έρχονται από το πολύ μακρινό, αλλά και το πιο πρόσφατο, παρελθόν. Συμπυκνώνουν αλήθειες και σοφά συμπεράσματα από την πείρα της ζωής, ωστόσο, για πολλές από αυτές, αγνοούμε την αιτία που τις γέννησε ή το περιβάλλον που τις καθιέρωσε. Κι όμως… οι περισσότερες κρύβουν μια πολύ όμορφη και παράξενη καταγωγή.
Φράσεις και λέξεις, όπως
«πονηρός ο βλάχος»,
«όποιον πάρει ο Χάρος»,
«κάτι τρέχει στα γύφτικα»,
«του πέταξε το γάντι»,
«χαράτσι»,
«τον έπιασε στα πράσα»,
«του ήρθε κουτί»,
«κάθε κατεργάρης στον πάγκο του»,
«μου ήρθε κεραμίδα»,
«αμπρακατάμπρα»,
«γράφει καλικαντζούρες»,
«ας πάει και το παλιάμπελο»,
«έχει μπάρμπα στην Κορώνη»,
«σπάω πλάκα»
και τόσες άλλες, αποκαλύπτουν το παρασκήνιο δημιουργίας τους και οδηγούν τον αναγνώστη να συνειδητοποιήσει ότι η ιστορία δεν είναι χρόνος νεκρός που δε μας αφορά, αλλά γίνεται παρόν, αφού αλέθεται καθημερινά στο στόμα μας και διαμορφώνει τις αξίες και τη στάση μας απέναντι στη ζωή.
Ακολουθώντας σε τούτο το βιβλίο τα ίχνη που μας οδηγούν στην «ομιλούσα ιστορία», θα βιώσετε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χρόνο και θα γοητευτείτε από το ξάφνιασμα της γνώσης και την εμπειρία της ανακάλυψης.
Από το βιβλίο της Γιολάντας Τσορώνη-Γεωργιάδη «Λέξεις και φράσεις με… ιστορία», σε εικονογράφηση του Αντώνη Ασπρόμουργου,
-
Γνωρίζετε από που προέκυψε η φράση «Θα πάει μακριά η βαλίτσα;»
Παλαιότερα, όταν ακόμα δεν υπήρχαν ταξί, τις αποσκευές των ταξιδιωτών μετέφερε ένας άνθρωπος που λεγόταν αχθοφόρος και περίμενε ειδικά για το σκοπό αυτό στο σταθμό του τρένου ή του λεωφορείου. Έπαιρνε λοιπόν τη βαλίτσα, τη φορτωνόταν στην πλάτη και παρέα με τον πελάτη έφταναν στον προορισμό του. Αφού αμειβόταν για τον κόπο του, ξαναγύριζε στη θέση του γρήγορα, γιατί όσο πιο πολλά δρομολόγια έκανε τόσο πιο πολλά χρήματα έβγαζε. Κάποιοι αχθοφόροι, αντί να κουβαλούν οι ίδιοι τις βαλίτσες, τις έβαζαν σε καροτσάκι, το οποίο τις περισσότερες φορές έσερνε ένα μικρόσωμο γαϊδουράκι. Για να είναι πιο όμορφο το καροτσάκι τους και να τραβάει την προσοχή του πελάτη, το έβαφαν ή έγραφαν διάφορες φράσεις στα πλαϊνά του, όπως «Εκτελούνται Μεταφοραί», «Κράτα με σε απόσταση όσο την πεθερά σου», «Η Παναγιά μαζί σου» και άλλα παρόμοια.
Πολλές φορές, θέλοντας να μάθουν εκ των προτέρων αν θα διανύσουν μεγάλη απόσταση και, κατά συνέπεια, αν θα αμειφθούν καλά ή πόσο κόπο θα πρέπει να καταβάλουν, ρωτούσαν τον πελάτη: «Πάει μακριά η βαλίτσα;»
Από εδώ προέκυψε η ερώτηση που κάνουμε κι εμείς σήμερα για μια διαδικασία που φαίνεται να τραβάει σε μάκρος: «Τι θα γίνει επί τέλους; Θα πάει μακριά η βαλίτσα; Δυο ώρες σε περιμένω!»
-
Η ιστορία πίσω από τη φράση «Σπάω πλάκα»
Στις αρχές του περασμένου αιώνα η Αθήνα δε διέθετε πολλές διασκεδάσεις, γι’ αυτό και η εμφάνιση φωνόγραφων με πλάκες (δίσκους δηλαδή), προκάλεσε ενθουσιασμό στους κατοίκους της. Κάθε κέντρο που είχε δικό του φωνόγραφο, έκανε χρυσές δουλειές. Από το 1910 και μετά το καφενείο «Θέμις», στην πλατεία του Δημοτικού Θεάτρου, μάζευε τόσο κόσμο τα βράδια, ώστε το να προλάβει κανείς να βρει άδεια καρέκλα θεωρούνταν σημαντική επιτυχία. Κι αυτό, γιατί είχε σπουδαίο φωνόγραφο και έπαιζε συνέχεια πλάκες. «Πάμε στη “Θέμιδα”, έχει πλάκα!» έλεγαν οι νέοι. Έτσι, το έχει πλάκα κατέληξε να σημαίνει είναι ευχάριστος, αστείος, προκαλεί ευθυμία.
Δεν πέρασαν πολλά χρόνια κι έκαναν την εμφάνισή τους πλανόδιοι, που γύριζαν στις ταβέρνες και «έπαιζαν» φωνόγραφο. Πολλές φορές πελάτες που ευθυμούσαν, ακούγοντας την πλάκα της αρεσκείας τους, φώναζαν «παίξε την ώσπου να σπάσει!» να τριφτεί, δηλαδή, ολότελα. Άλλοτε, οι γλεντζέδες πάνω στο μεγάλο κέφι, αντί για ποτήρια, έσπαζαν και τη μισοτριμμένη πλάκα. Από την τακτική αυτή κατέληξε το «σπάω πλάκα» να σημαίνει ότι διασκεδάζω με κάτι ή με κάποιον που μου προκαλεί μεγάλη ευχαρίστηση: «Με τις ιστορίες του και τον τρόπο που τις λέει, σπάμε μεγάλη πλάκα κάθε βράδυ στο καφενείο.»
Λέξεις και φράσεις με… ιστορία
Εκδόσεις Σαββάλας
Σελίδες: 219
Διαστάσεις: 17Χ24
Τιμή: 13,70 Ευρώ
Τύπος Εξωφύλλου: Μαλακό
ISBN: 978-960-493-220-7
