Η προσωπικότητα δεν εξαρτάται από το βιολογικό γεγονός ότι ένα παιδί γεννιέται πρώτο ή τελευταίο. Οι ρόλοι που υιοθετούν τ’ αδέλφια είναι αυτοί που οδηγούν σε διαφορές στη συμπεριφορά. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να τραβήξουν την προσοχή των γονιών διαφέρουν ανάλογα με τη χρονολογική τους θέση στην οικογένεια.
Και οι γονείς τείνουν να ενισχύουν αυτούς τους ρόλους, είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι. Αυτό δίνει μια εξήγηση ως προς το γιατί το παιδί μπορεί να αναπτύξει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ανάλογα με το πού βρίσκεται στο οικογενειακό δέντρο.
Πέρα από τη σειρά γέννησης, πολλά πράγματα συμβάλλουν στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Η σειρά γέννησης εξηγεί μόνο ένα μικρό κομμάτι.
Άλλοι παράγοντες που διαφοροποιούν τους παραδοσιακούς ρόλους της σειράς γέννησης:
- Το φύλο. Το να έχει γεννηθεί πρώτο δεν εγγυάται απαραίτητα το ρόλο του πρωτότοκου για ένα παιδί. Σε κάποιους πολιτισμούς, ένα αγόρι μπορεί να αντιμετωπίζεται ως πρωτότοκος, ακόμη κι αν έχει τέσσερις μεγαλύτερες αδελφές, γιατί είναι το πρωτότοκο αρσενικό.
- Διαφορές στην ηλικία. Η σειρά γέννησης έχει ισχυρότερη επίδραση όταν τα αδέλφια έχουν διαφορά δύο έως τέσσερα χρόνια. Όταν έχουν μεγάλη ηλικιακή διαφορά, τα αδέλφια μπορεί να φέρονται περισσότερο σαν μοναχοπαίδια ή σαν πρωτότοκα. Τα αδέρφια που έχουν λιγότερο από δύο χρόνια διαφορά είναι σχεδόν σαν δίδυμα. Όταν τα αδέρφια είναι κοντά σε ηλικία, υπάρχει μια σωματική ισότητα. Είναι δύσκολο να αρπάξεις το φορτηγό από τον μικρότερο αδελφό σου, όταν αυτός δεν είναι και τόσο μικρός.
- Ειδικές ανάγκες. Όταν γεννιέται ένα παιδί με ειδικές ανάγκες, τα μικρότερα αδέρφια μπορεί να πάρουν το ρόλο του πρωτότοκου.
Είναι σημαντικό να περνάτε χρόνο με το κάθε παιδί ξεχωριστά. Τα αδέλφια ανταγωνίζονται όταν είναι μαζί. Αφιερώστε 15 λεπτά την εβδομάδα μόνοι σας με καθένα από τα παιδιά σας και θα ανακαλύψετε τι πραγματικά είναι.
Παναγιώτα Κυπραίου
Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων
