Κάθε πρωί ο δρόμος για το σπίτι γίνεται όλο και πιο μακρύς, Fredrik Backman, Εκδόσεις Κέδρος
Γράφει η Λεύκη Σαραντινού
Δύσκολα θα βρει κανείς πιο συγκινητική νουβέλα στη διεθνή βιβλιογραφία που να καταπιάνεται με το ευαίσθητο θέμα της τρίτης ηλικίας και της άνοιας, απ’ ότι το “Κάθε πρωί ο δρόμος για το σπίτι γίνεται όλο και πιο μακρύς” του Fredrik Backman, του συγγραφέας της μεγάλης επιτυχίας, του βιβλίου “Η γιαγιά μου σας χαιρετά και σας ζητάει συγγνώμη”, ένα ακόμα βιβλίο το οποίο ασχολούταν με την τρίτη ηλικία.
Δύσκολα, επίσης, θα βρει ο αναγνώστης νουβέλα με γραφή τόσο ευαίσθητα και τρυφερή, που να συνάδει απόλυτα με το θέμα της. Ο Fredrik Backman απ’ ότι φαίνεται είναι αρκετά ευαισθητοποιημένος ο ίδιος στο θέμα της άνοιας της τρίτης ηλικίας και αυτό είναι κάτι το οποίο καταφέρνει να περάσει και στους αναγνώστες του.
Ένα μικρό αγόρι ο Νούα– αν και στον παππού του αρέσει τόσο πολύ το όνομά του, που θέλει να το λέει δύο φορές όταν τον φωνάζει, οπότε τον αποκαλεί Νουανούα!-, κάθεται μαζί με τον παππού του σε ένα παγκάκι στη μέση μιας πλατείας και συζητά για τα μαθηματικά-την αγάπη και των δύο-, τη ζωή και την οικογένεια. Η μνήμη του παππού, όμως, δεν είναι όπως ήταν, αλλά φθίνει σιγά σιγά, με αποτέλεσμα “κάθε πρωί ο δρόμος για την πλατεία να γίνεται όλο και πιο μακρύς”.
Αλήθεια, τι μπορεί να κάνει ο παππούς και ο Νούα; Τι μπορούν να κάνουν όλοι οι ηλικιωμένοι και οι οικογένειές τους μπροστά σε αυτή την επώδυνη κατάσταση, όταν το μυαλό αποφασίζει να “φύγει” πριν από το σώμα;
“Δεν θυμάμαι…”, “Μου το ‘χεις ξαναπεί…”, “Με ξαναρώτησες…”,”Έτσι νομίζω…”, “Οι σκέψεις σου είναι κάπως μπερδεμένες…” Τέτοιες φράσεις, τις οποίες συναντά κανείς στη νουβέλα του F.B. είναι οικείες σε όλους όσους έχουν πείρα με ηλικιωμένους που πάσχουν από άνοια ή αλτσχάιμερ.
Κοντά στον παππού και τον εγγονό, υπάρχει και η ανάμνησης της γιαγιάς, της αγαπημένης γυναίκας του παππού, η οποία επιλέγει να κάνει το πέρασμά της όταν εκείνη επιθυμεί από το μυαλό του παππού. Υπάρχουν, επίσης, και οι αναμνήσεις από το παρελθόν, πάντοτε παρούσες, πότε ξεκάθαρες και πότε πιο μπερδεμένες και συγκεχυμένες με το παρόν.
Τελικά, μέσα από την αφήγηση του Backman, συμπονούμε τόσο τον παππού, όσο και τον εγγονό. Διότι, η άνοια είναι μία κατάσταση δυσάρεστη τόσο για εκείνον που το βιώνει, όσο και για τους γύρω τους. Ο ηλικιωμένος νιώθει ότι δεν είναι αυτός ο οποίος ήταν πάντοτε και προσπαθεί να συνηθίσει τον νέο “ξεχασιάρη” του εαυτό, αλλά και οι γύρω του νιώθουν ότι έχουν απέναντί τους κάποιον άλλο. Και αυτό είναι το χειρότερο στην άνοια. Ο ίδιος ο συγγραφέας καταφέρνει να περιγράψει γλαφυρότατα όλα τα στάδια της ασθένειας, αλλά και το πως ακριβώς νιώθει ο ηλικιωμένος που πάσχει από αυτήν, με την κατάλυση του χωροχρόνου.
Πράγματι, πέρα από την πλατεία στην οποία διαδραματίζεται η νουβέλα, δεν υπάρχει καμία άλλη αναφορά σε χώρο και χρόνο στο έργο. Ο χρόνος είναι επιδεικτικά απών, ο αναγνώστης, όμως, καταλαβαίνει ότι προχωράει από την ηλικία του αγοριού που μεγαλώνει και από την ασθένεια του παππού που μεγεθύνεται όσο περνά ο καιρός.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε, επομένως, την άνοια, μία ακόμα μάστιγα της σημερινή εποχής; Ο συγγραφέας μας συμβουλεύει να περνάμε χρόνο μαζί με τους αγαπημένους μας και να αρπάζουμε από τα μαλλιά τις καλές στιγμές, να γελάμε και να αγκαλιαζόμαστε, αφού, μόνο η ζωή και η ανιδιοτελής αγάπη είναι το αντίδοτο σε όλη αυτή την αρνητική κατάσταση. Παράλληλα, θίγονται και άλλα θέματα τα οποία αφορούν την τρίτη ηλικία, όπως η απώλεια αγαπημένων προσώπων και η χαρά των παππούδων με τα εγγόνια τους, τα οποία τα χαίρονται συνήθως ως συνταξιούχοι πολύ περισσότερο απ’ ότι τα δικά τους παιδιά.
Όμορφες ρήσεις όπως “Το νόημα της ζωής είναι να έχεις συντροφιά” και “η μόνη φορά που αποτυχαίνει κάποιος είναι όταν δεν προσπαθεί ξανά“, είναι αυτό που θα μας μείνει τελικά από την ανάγνωση του εν λόγω πονήματος, μαζί με μία απαλή, βελούδινη αίσθηση τρυφερότητας από τις σελίδες του.
Πηγή: www.literature.gr
